Gemeenten voeren het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) uit. Het Bbz is een re-integratievoorziening om mensen in een werkloosheidsituatie te begeleiden naar beginnend ondernemerschap. Daarnaast is het ook een sociaalfinancieel vangnet voor gevestigde of oudere zelfstandigen, inclusief degenen die hun bedrijf moeten beëindigen. De vorm van de financiële ondersteuning en de voorwaarden verschillen per situatie.

• Starten van een eigen bedrijf vanuit bijstand Een bijstandsgerechtigde of iemand met een WW-uitkering die bijna afloopt, kan met behoud van een aanvullende bijstandsuitkering (lening, maximaal drie jaar) aan de slag gaan als zelfstandige. Dit kan als er sprake is van levensvatbaar ondernemingsplan (dat de gemeente toetst). Daarnaast kan die persoon ook een rentedragend krediet krijgen vanuit het Bbz (maximaal € 35.130 tegen 8 procent rente) om de noodzakelijke investeringen in zijn bedrijf te financieren. Bijvoorbeeld voor de aanschaf van machines en voorraden, voor investeringen tijdens de acquisitie en/of begeleiding door deskundigen.
• Gevestigde ondernemers die (tijdelijk) in financiële problemen zijn gekomen en of kapitaal nodig hebben Een gevestigde ondernemer kan in problemen komen als bijvoorbeeld een grote klant van hem failliet gaat. In dat geval kan hij in aanmerking komen voor een periodieke uitkering (lening, maximaal drie jaar) voor levensonderhoud. Gevestigde ondernemers kunnen net als starters, ook een beroep doen op het Bbz voor bedrijfskapitaal. Dit betreft een maximaal bedrijfskapitaal van € 190.812.
• Oudere ondernemers met een niet-levensvatbaar bedrijf, structureel lage inkomsten en/of ondernemers die hun onderneming willen beëindigen Voor deze groepen is het ook mogelijk om een aanvullende uitkering tot bijstandsniveau te krijgen. Daarnaast is het voor deze oudere ondernemers mogelijk een bedrijfskapitaal te krijgen van maximaal € 9.541.

De internationale onderzoeks- en adviesorganisatie Ecorys heeft in 2010 de Bbz-regeling onderzocht over de periode 2004 tot en met 2008. Het resultaat staat in het rapport ‘Bbz 2004: uit het startblok’. Belangrijkste conclusie is dat in totaal 42 procent van de startende ondernemers na de eerste twaalf maanden geheel uit de uitkering is. Na vier jaar loopt dit verder op naar 74 procent, terwijl het bij een controlegroep van bijstandsgerechtigden gaat om 56 procent. De regeling is volgens het onderzoek succesvol en levert meer op dan ze kost.

10 jaar Bbz is een jubileumuitgave van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het tienjarig bestaan van de Bbz-regeling. Er zijn vier verschillende uitgaven gemaakt, waaronder een gedrukt exemplaar, een doorbladerbare pdf en twee e-zines. (Eind)redactie: Tim Geval, Carolien Hovenier, Erika de Joode, Onno Kronenberg, Jens van der Weele en Marguerite de Ruijter (bladmanagement), allen EMMA Communicatie, Den Haag - Fotografie: Arenda Oomen, Den Haag - Infographics: Marco Faassen, Rotterdam - Vormgeving: Haagsblauw, Den Haag - december 2014